Aylık Econews'i okurken Spotify'da "Eco-List-January'23" listemizi dinleyebilirsiniz!

Politika

Nükleer Enerjinin Payı Gittikçe Azalıyor

Raporlara göre küresel elektrik üretiminde nükleer enerjinin payı düşmeye devam ediyor. Avrupa’da Almanya’da son nükleer reaktörlerini kapatmaya hazırlanırken, yeni nükleer santral inşaatlarında ise Çin başı çekiyor. Türkiye’de ise kamuoyu araştırmaları, nükleer enerjinin en çok istenmeyen elektrik üretim biçimi olduğunu gösteriyor. Her dört kişiden üçü yaşadığı yerde nükleer santral istemediğini söylüyor.

Rapordaki veriler nükleer enerjinin küresel elektrik üretimindeki payının 1996’daki yüzde 17,6’dan 2021’de yüzde 10,06’ya gerilediğini gösteriyor. Yapımı süren 52 reaktörden 19’u gecikmiş durumda. Yeni reaktör yapan ülkeler içinde Çin 16 reaktörle öne çıkarken, Almanya yıl sonunda kalan üç nükleer reaktörünü de kapatarak, nükleersiz ülkeler safhına katılmaya hazırlanıyor. Böylece dünyanın en büyük dördüncü ekonomisi yoluna nükleersiz devam edecek. G7 içinde nükleerden vazgeçmiş ülke sayısı da ikiye (İtalya ve Almanya) çıkacak.

Tahran Valiliği’nden Hava Kirliliğinde Dolayı Çevrimiçi Eğitim Kararı

Tahran Valiliği hava kirliliği dolayısıyla İran’ın bazı bölgelerinde salı ve çarşamba günleri eğitimin çevrimiçi yapılacağını duyurdu. Karar başkent Tahran’ı, Elborz’u ve İsfahan ve Kazvin eyaletlerinin bazı bölgelerini kapsamaktadır. 

Kararda hava kirliliğinin 165 civarında olduğu ve bu sayının tüm gruplar için sağlıksız olduğu belirtildi. 

Bu durum sadece öğrencileri kapsamamaktadır. Aynı zamanda hamileler, 6 yaşından küçük ya da ilkokul öğrencisi çocukları olan anneler, 50 yaş üstü, kalp, akciğer ve solunum yolu hastalığı olanlar ile diyabet, romatizma, yüksek tansiyon ve kanser hastası çalışanlar salı ve çarşamba günleri uzaktan çalışacağı duyuruldu.

Eski model araçlar ve yaygın olarak kullanılan motosikletlerin çıkardığı egzoz gazları, Tahran'da hava kirliliğini artıran etkenler arasında gösterilmekle birlikte Tahran hava kirliliği sırasında ilk üç şehir arasında yer almaktadır.

Fransa'yı, İspanya ve Portekiz'den besleyen yeşil bir hidrojen boru hattı Almanya'ya kadar uzatılacak

Yenilenebilen ve düşük karbonlu enerjilere yapılan yatırımları hızlandırmak amacıyla Paris ve Berlin tarafından ortaklaşa duyurulan hidrojen konusunda yeni bir ortak yol haritasının parçası olan H2Med denizaltı boru hattı projesi 2030 yılına kadar faaliyete geçecek. İspanyol yetkililerine göre, boru hattında yılda 2 milyon metrik tona kadar yeşil hidrojen taşınması bekleniyor. Bu miktar da Avrupa Birliği'nin toplam tüketiminin %10'una tekabül ediyor.

2022 yılının Eylül ayında AB Komisyonu, hidrojen projeleri için 5,2 milyar Euro'luk AB kamu finansmanını onayladı. Hidrojenin gelecek için daha temiz bir yakıt olacağı düşünülse de, doğal gazdan hidrojene geçiş sürecinin oldukça zor olacağı tahmin edilmektedir.

İş Dünyası

İklim Krizi ile Mücadelede Doğa Tabanlı Çözümler: Urban ReLeaf

Urban ReLeaf adlı proje, kentsel yeşil alanları artırmak ve iklim değişikliğiyle mücadele etmek için doğa temelli çözümler geliştirecek.

Proje, iklim değişikliğine uyum sağlamak, yeşil altyapı geliştirmek ve kentsel yeşil alanları tasarlamanın en uygun yolunu planlamak için vatandaş destekli bir veri ekosistemine öncülük edecek. Bu çaba ile küresel ısınmanın ve artan hava kirliliğinin etkileri önemli ölçüde azaltabilir ve vatandaşlara sağlık açısından faydalar sağlanabilir.

Araştırma grubu, Atina, Cascais, Dundee, Mannheim, Riga ve Utrecht dahil olmak üzere altı şehrin yanı sıra akademik ve özel sektör ortaklarından oluşuyor.

İklim değişikliğine karşı doğa temelli bir yaklaşımı destekleyen, 2030 için Yeni AB Orman Stratejisi ve Avrupa Yeşil Anlaşması gibi çeşitli girişimler bulunmaktadır. Buna rağmen, güvenilir veri eksikliği nedeniyle bilinçli kararlar almak yetkililer için bir zorluk olmaya devam etmektedir. Urban ReLeaf bunun üstesinden Dünya Gözlemi, düşük maliyetli sensör ağları ve giyilebilir teknolojiler aracılığıyla gelecektir. Proje 25 Ocak'ta üç günlük bir çalıştayla başladı. 9 Avrupa ülkesinden ortaklar, kapsayıcı kentsel yeşil planlama ve politika için vatandaş destekli bilimi geliştirmek üzere işbirliği yapacak.

Moonbike: Elektrikli Kar Bisikleti Alplerde

Moonbike, kar motosikletine benzeyen dünyanın ilk tamamen elektrikli kar bisikleti, Alplerde deneme sürüşüne çıktı. 

Önde kayaklar ve arkada traktör dişleri bulunan bu Fransız tasarımı araç 10,680 € fiyatla satılıyor ve üç saat dayanan bir batarya ile saatte 26 mil hıza ulaşabiliyor. Bu off-road EV bir kar motosikletinden üç kat daha hafif olmasının yanı sıra satın almak zorunda olmadığınız için döngüsel amaca hizmet ediyor. Avusturya Alplerindeki bir kayak merkezi bu kar bisikletini ziyaretçilerin kullanımına sunmayı planlıyor. Bisiklete normal kayak pistlerinde izin verilmeyecek, ancak kapalı kar bisikleti alanlarında veya rehberli parkurlarda izin verilecek. Avusturya'da bir bisiklet kiralama şirketi sahibi olan Mario Bicocchi EuroNews'e yaptığı açıklamada, kar motosikletine kısa sürede alışıldığını ve elektrikli olduğu için gürültü ya da egzoz dumanı çıkarmadığını ifade etti. Forbes tarafından snowtech'in doğuşu olarak adlandırılan Moonbike Bosch Marignier ile ortaklaşa üretilmiş olup, kolay bakım ve son derece düşük gürültü için zincir veya kayış içermeyen 200'den az parçaya sahiptir.

Yenilenebilir Enerjinin Şebekeye Entegrasyonu Projesi

Horizon Europe kapsamındaki iPLUG projesi, yenilenebilir enerjiyi, enerji depolama sistemlerini ve yükleri dağıtım şebekesine entegre etmek için güç elektroniği çözümleri geliştiriyor.

iPLUG projesi, yeni nesil çok portlu dönüştürücüler tasarlamayı ve yenilenebilir enerji kaynaklarının ve çeşitli alternatif veya doğru akım yüklerinin yüksek penetrasyonuna sahip dağıtım şebekelerinde çoklu dönüştürücülerin yerini belirlemek, boyutlandırmak, çalıştırmak ve kontrol etmek için metodolojiler geliştirmeyi amaçlamaktadır.

Sonuçların sadece enerji sektörü üzerinde değil, aynı zamanda ulaşım ve binalar üzerinde de olumlu bir etkiye sahip olması beklenmektedir.

Yaşam

Giderek yaygınlaşan bir rahatsızlık olarak Eko-Anksiyete

Yapılan güncel araştırmalar, Birleşik Krallık'taki insanların üçte ikisinin eko-anksiyete yaşadığını gösteriyor. 

Rekor kıran yaz sıcak dalgası ve BM'den gelen korkunç uyarıların ardından YouGov tarafından yapılan ankete katılan İngilizlerin %68'i iklim değişikliği ve etkileri konusunda endişeli olduklarını beyan etti. Birleşik Krallık’ta yapılan bu araştırma ve dünyadan gelen tepkilere bakıldığında, eko-anksiyetenin önemli bir rahatsızlık olarak dünya genelinde yayılmaya devam ettiğini söylemek yanlış olmayacaktır. 

*Eko-endişe nedir ve neden yaşıyoruz?

Birçoğumuzun gezegenin geleceği hakkında hissettiği stres ve korku duyguları olarak tanımlanan eko-endişe, krize verilen rasyonel bir tepkidir.

Dünyanın İlk Dikey Ormanı

Milano'nun Porta Nuova bölgesinin kalbinde yer alan, 2014 yılından beri aktif kullanılan iki konut kulesi olan Bosco Verticale, 21.000'den fazla ağaç, çalı ve çok yıllık bitkiye ev sahipliği yapıyor. Bitki örtüsü her yıl ortalama 44.000 pound karbonu dönüştürürken, aşağıdaki caddeden gelen, trafik kaynaklı gürültü kirliliğini de azaltıyor. Milano'da 300 insanın 21.000 ağaçla uyum içinde yaşadığı apartman dairelerinin mimarı Stefano Boeri ile bu ay yapılan bir röportajda, mimar ağaçlara duyduğu hayranlığı bir analojiyle anlattı:  

"Çocukken İtalyan yazar Italo Calvino'nun 'Ağaçlardaki Baron' adlı romanından alıntılar yapardım. Roman, 12 yaşındayken ailesini terk etmeye ve hayatının geri kalanını bir ormanın dallarında yaşayarak geçirmeye karar veren genç bir dükün hikayesini anlatıyordu."

Bu benzetme 64 yaşındaki mimarın doğaya olan hayranlığını daha iyi açıklayabilir - bu hayranlık onu dünyanın ilk dikey ormanını tasarlamaya kadar götürmüştür.

Kahve Tüketiminde Çevre Dostu Olmanın Yolu

Kapsül makineleri son yıllarda evde kahve hazırlamanın kolay bir yolu olarak öne çıktı. Ancak tek kullanımlık plastik ya da alüminyum kapsüllerin geri dönüşümünün zorluğu nedeniyle pek çok kişi bu makineleri çevre dostu olarak görmüyor. Quebec Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, bir fincan kahvenin tüm yaşam döngüsü dikkate alarak karbon ayak izini araştırdılar.

Çalışmanın yazarlarından Luciano Rodrigues Viana, "Tartışmayı kahve kapsüllerine odaklamak, bireysel düzeyde kahve tüketimiyle ilişkili karbon ayak izini azaltmanın en etkili yollarını gizliyor" diyor. "Bu nedenle yaşam döngüsü değerlendirmesine (LCA) dayalı değerlendirmeler ilgi çekicidir." Kahve kapsülleri en çevreci seçenek olarak öne çıkıyor çünkü optimum miktarda kahve ve su kullanılmasını sağlıyorlar.

"Kapsüllerin mucizevi bir çözüm olduğunu düşünmüyorum. Ancak bilişsel önyargılarımızı gösteren iyi bir örnek" diyor Luciano.

Dünya genelinde her gün yaklaşık iki milyar fincan kahve tüketildiği tahmin ediliyor. Araştırmacılar, geleneksel filtre kahve ile karşılaştırıldığında, bir kapsül filtre kahve (280 ml) içmenin 11-13 gram aralığında kahve tasarrufu sağladığını belirtiyor. Brezilya'da 11 gram Arabica kahvesi üretmek yaklaşık 59 gram CO2 yaymaktadır. Bu değer, kahve kapsüllerinin üretimi ve oluşan atıkların çöp sahasına gönderilmesi için salınan 27 gram CO2'den çok daha yüksektir. Bu rakamlar, kahvenin aşırı kullanımından ve israfından kaçınmanın önemi hakkında bir fikir vermektedir.

Araştırmacılar kahve tüketicilerine şu önerilerde bulundu: 

- Tarım aşaması çevreyi en çok kirleten aşama. Tüketicilerin harekete geçebilmeleri için sorunun nerede olduğunu bilmeleri gerekiyor. Kendimize ürünlerimizin arkasında ne olduğunu sormamız gerekiyor.

- Kahveyi ve suyu boşa harcamamak, tüketicilerin izleyebileceği en düşük karbonlu yöntem olacaktır. 

Ayrıca, araştırmacılar, kahve tüketicilerinin karbon ayak izlerini azaltma konusunda oynayabilecekleri bir rol olsa da, değişimden öncelikle kahve üreticisi ülkelerin hükümetlerinin ve çok uluslu şirketlerin sorumlu olduğunu da sözlerine ekliyor.

Kaynaklar:

https://ekosfer.org/yeni-rapor-nukleer-enerjinin-elektrik-uretimindeki-payi-dusuyor-220426/

https://www.birgun.net/haber/iran-in-bazi-bolgelerinde-hava-kirliligi-nedeniyle-egitim-cevrim-ici-devam-edecek-416064

https://www.euronews.com/2023/01/23/germany-joins-green-hydrogen-pipeline-partnership-with-france-spain-and-portugal

https://www.innovationnewsnetwork.com/urban-releaf-project-to-optimise-urban-green-spaces/29249/

https://inhabitat.com/worlds-first-electric-snowbike-hits-the-alps-this-year/

https://www.innovationnewsnetwork.com/distributing-renewable-energy-into-the-power-grid/29197/

https://www.euronews.com/green/2023/01/18/two-thirds-of-brits-are-struggling-with-climate-anxiety-heres-what-you-can-do-about-it

https://www.euronews.com/green/2021/10/19/welcome-to-the-milan-apartments-where-300-humans-live-in-harmony-with-21-000-trees

https://www.euronews.com/green/2023/01/19/are-coffee-pods-better-for-the-environment-than-you-thought-new-research-offers-surprising

https://theconversation.com/heres-how-your-cup-of-coffee-contributes-to-climate-change-196648